Dalam merawat kanak-kanak, penggunaan ubat yang selamat sangat penting kerana tindak balas tubuh kanak-kanak terhadap ubat tidak sama dengan orang dewasa. Ini kerana wujud perbezaan keadaan fisiologi dan kematangan organ dalam tubuh mengikut peringkat usia dan perkembangan mereka.
Kanak-kanak lebih terdedah kepada risiko mendapat kesan toksik dan kesan sampingan ubat jika berlaku kesilapan pemberian dos ubat. Oleh itu, ibu bapa perlu memainkan peranan penting, terutama dalam aspek kesedaran dan pengetahuan berkaitan penggunaan ubat yang betul dan selamat untuk kanak-kanak.
Antara pengetahuan penting harus diberi penekanan adalah cara penyediaan, pengambilan dan penyimpanan ubat untuk memastikan keselamatan dan keberkesanannya ketika digunakan.
Cara pengambilan ubat juga penting bagi memastikan kanak-kanak mendapat rawatan optimum. Ibu bapa atau penjaga perlu mengikut arahan doktor dan ahli farmasi dalam memastikan keberkesanan rawatan.
Pengetahuan berkaitan ubat yang betul, dos yang betul, cara dan masa pengambilan yang betul serta tempoh rawatan ubat yang optimum dapat membantu dalam pemulihan dan pencegahan penyakit.
Beberapa jenis ubat memerlukan penyediaan khas. Sebagai contoh, ubat antibiotik yang biasanya dibekalkan dalam bentuk serbuk perlu dilarutkan dengan air dalam sukatan yang ditetapkan sebelum diberi kepada kanak-kanak.
Ibu bapa atau penjaga perlu tahu cara penyediaan dan sukatan betul dalam memastikan ketepatan dos bagi mengelak kesilapan dos ubat yang membahayakan kanak-kanak.
Cara penyimpanan ubat juga tidak kurang pentingnya. Bukan saja kanak-kanak, malah ubat-ubatan dewasa perlu disimpan dengan selamat. Maklumat penyimpanan ubat yang betul boleh didapati dalam sisip bungkusan atau pada label sesuatu ubat. Suhu, kelembapan dan cahaya mempengaruhi kestabilan dan keberkesanan ubat.
Selain itu, ubat perlu disimpan di tempat yang sukar dicapai kanak-kanak bagi mengelak kes termakan ubat secara berlebihan atau tersalah makan ubat orang dewasa.
Ubat diberi kepada kanak-kanak mesti disukat dengan betul menggunakan sudu penyukat atau picagari penyukat. Amalan memasukkan ubat dalam makanan atau minuman seperti susu tidak digalakkan bagi memastikan semua dos ubat yang diperlukan diambil dengan tepat.
Kesilapan pengubatan
Kesilapan pengubatan boleh berlaku di mana-mana dan dilakukan oleh sesiapa saja. Antara kesilapan yang kerap berlaku adalah pemberian dos dan penggunaan ubat yang tidak disaran pemberiannya untuk kanak-kanak.
Sering berlaku anggapan bahawa dos kanak-kanak adalah separuh daripada dos orang dewasa. Anggapan ini tidak benar kerana dos kanak-kanak ditentukan oleh berat badan. Pengetahuan berkaitan dos betul sangat penting untuk mengelak kesan sampingan atau kesan toksik akibat kesilapan pemberian dos ubat.
Selain itu, ibu bapa atau penjaga perlu faham tujuan dan fungsi setiap ubat dibekalkan untuk mengelak penggunaan ubat yang tidak diperlukan.
Sebagai contoh, penggunaan ubat batuk dan selesema dalam kalangan kanak-kanak di bawah umur dua tahun. Pada 2008, Pentadbiran Makanan dan Dadah Amerika Syarikat (FDA) mengeluarkan amaran berkaitan penggunaan ubat batuk dan selesema untuk kanak-kanak di bawah umur dua tahun tanpa arahan doktor.
Ubat batuk dan selesema mudah diperoleh di kedai kesihatan dan runcit, oleh itu pemantauan penggunaannya sukar. Beberapa kes kesan sampingan buruk seperti sawan, peningkatan kadar denyutan jantung dan koma serta kes kematian dalam kalangan kanak-kanak di bawah umur dua tahun yang diberi ubat batuk dan selesema di seluruh dunia.
Hasil kajian dan penyelidikan juga mendapati tiada bukti kukuh menunjukkan keberkesanan ubat ini dalam kalangan kanak-kanak berumur kurang dari dua tahun. Oleh itu, Kementerian Kesihatan menarik balik indikasi penggunaan ubat batuk dan selesema dalam kalangan kanak-kanak kurang dari dua tahun.
Kesan toksik dan kesan sampingan
Keadaan fisiologi dan organ badan tidak matang boleh melambatkan kadar perkumuhan ubat daripada tubuh kanak-kanak. Perkara ini menyebabkan ubat terkumpul di dalam tubuh dan boleh mengakibatkan kesan toksik atau kesan sampingan yang tidak diingini seperti gangguan fungsi buah pinggang atau hati.
Ada juga kesan sampingan berbentuk alahan seperti sesak nafas, keradangan atau kegatalan kulit disebabkan oleh kesan toksik. Oleh itu, kanak-kanak mempunyai risiko tinggi untuk mendapat kesan ini dan ibu bapa atau penjaga perlu tahu dan mengenal pasti kesan ini pada peringkat awal.
Selain itu, jika ada sejarah alahan terhadap ubat, ibu bapa atau penjaga harus memaklumkan doktor atau ahli farmasi ketika mendapatkan rawatan untuk mengelak perkara seperti ini berulang. Pesakit yang diberi kad alahan perlu membawa kad ketika berjumpa doktor.
Nasihat untuk ibu bapa atau penjaga
Semua informasi penting berkaitan ubat ada pada label ubat. Ibu bapa atau penjaga perlu membaca label ubat dengan teliti supaya tidak tersalah memberi ubat. Elak berkongsi ubat walaupun untuk simptom penyakit sama. Ini kerana, simptom penyakit mungkin sama tetapi penyakit berbeza.
Ibu bapa harus sedar ubat bukan saja boleh memulihkan, bahkan memudaratkan anak jika tidak diguna dengan betul dan selamat. Masyarakat dan ibu bapa atau penjaga perlu mengambil berat pengambilan ubat anak bawah jagaan mereka.
Sebarang pertanyaan lanjut mengenai ubat, pesakit atau orang awam boleh menghubungi Pusat Panggilan Farmasi Kebangsaan (National Pharmacy Call Centre-NPCC) di talian 1800-88-6722. Disediakan: Bahagian Perkhidmatan Farmasi, Kementerian Kesihatan.
0 comments:
Post a Comment